Belangrijk nieuws: de cursus Oerknal van Europa in Diest gaat gewoon door in 2025-2026.
Organisatie: Davidsfonds Academie
Locatie: Begijnhof Diest.
Vrijdagen 14.00 tot 16.30 uur
De data zijn de volgende:
3, 17, 24 oktober 2025
7, 28 november 2025
5, 19 december 2025
9, 16, 23, 30 januari 2026
27 februari 2026
6, 13, 20 maart 2026
De cursus Oerknal van Europa in de UHasselt gaat verder in 2025-2026.
Organisatie: Davidsfonds Academie
Locatie: UHasselt, Campus Diepenbeek
Maandagen 19.15 tot 21.45 uur
De data zijn de volgende:
6, 13, 20 oktober 2025
3, 17 november 2025
1, 8, 15 december 2025
5, 12, 26 januari 2026
2, 9 februari 2026
2, 9 maart 2026
Davidsfonds Academie zal de gegevens weldra op haar website plaatsen, zodat men kan inschrijven. Dan wordt op deze blog ook de link naar de inschrijving gezet.
De oerknal van Europa: snelwegen naar God.
vroegchristelijke, byzantijnse en vroegmiddeleeuwse culturen (UHasselt en Diest)
dr. Jan Vaes
Het Byzantijnse Rijk was de directe opvolger van het Romeinse Rijk. Trots bleven de Byzantijnen zich tot het einde, in 1453, Romaioi noemen. Hun ‘missiegebied’ Rusland zette deze lijn voort: Moskou werd het ‘derde Rome’. Byzantijnse kunst was een voortzetting en verdere ontwikkeling van de vroegchristelijke kunst.
De Germaanse nieuwkomers in het westen brachten een zeer abstracte, ornamentele kunst mee en wisten anderzijds de verworvenheden van de laatantieke en vroegchristelijke kunst te integreren. Feodaliteit en Adelskirche bepaalden voortaan de maatschappij.
De Karolingers streefden naar één christelijk rijk en lieten de laatantieke kunst herleven. Invallen van Noormannen, Saracenen en Hongaren evenals interne politieke instabiliteit deden dit uiteindelijk mislukken, maar het ideaal werd niet opgeborgen.
Rond het jaar 1000 ontstond de romaanse kunst waarbij Benedictijnen en pelgrims voor een grote uniformiteit en verspreiding zorgden.
Enkele thema’s:
Van Venetië tot Vladivostok: iconen, koepels en mozaïeken.
Arthur: waarheid en verdichting
Benedictus: vader van Europa
Romaans: een witte mantel van kerken van Uppsala tot Bari
Het Siciliaanse mirakel
Noormannen: monsters of watjes?
Aken of het Nova Roma
Deze cursus verzorgt Jan Vaes eveneens in Kortenberg, gespreid over 20 lezingen per werkjaar.
Organisatie: Cultuursmakers Kortenberg
Locatie: CC Berkenhof Kortenberg
Dinsdagen 14.00 tot 16.30 uur
30 september 2025
7, 14 en 21 oktober 2025
4, 18, en 25 november 2025
2, 9 en 16 december 2025
13, 20 en 27 januari 2026
3, 10 en 24 februari 2026
3, 10, 17 en 24 maart 2026
Inschrijven voor deze cursus in Kortenberg kan al (hier klikken)
De oerknal van Europa, deel 3: Dum Roma stabit. Vroegchristelijke, Byzantijnse en vroegmiddeleeuwse geschiedenis en cultuurgeschiedenis
dr. Jan Vaes
De ondergang van het Romeinse Rijk was een lang proces dat niet eindigde met de politieke opheffing (476 nC.) van het imperium. Meer nog: de erfenis van het oude Rome ging geenszins verloren. Het Oost-Romeinse of Byzantijnse Rijk was de directe opvolger. Trots bleven de Byzantijnen zich tot het einde in 1453, Romaioi noemen. Hun ‘missiegebied’ Rusland zette deze lijn voort: Moskou was het ‘derde Rome’.
Byzantijnse kunst met haar spectaculaire koepels, mozaïeken en iconen was een voortzetting en verdere ontwikkeling van de vroegchristelijke kunst. De beeldende kunsten ondergingen duidelijk de invloed van het neoplatonisme, waarbij de innerlijke wereld als de essentie werd beschouwd, niet de uiterlijke schijn. Dit leidde tot een verregaande abstractie, terwijl daarnaast een klassieke traditie voortleefde. Deze abstraherende tendens werd nog versterkt door het iconoclasme, een hevige beeldenstrijd.
In de westerse middeleeuwen speelden vele invloeden: de Germaanse invallers en nieuwkomers brachten een zeer abstracte, ornamentele kunst mee en leerden anderzijds de verworvenheden van de laatantieke en vroegchristelijke kunst kennen en ten dele integreren. Dit christelijke westen werd ook geconfronteerd met de oprukkende Islam, vooral in Spanje en Sicilië. Dat leidde tot wederzijdse beïnvloeding: zo kopieerde de Islamitische kunst de Byzantijnse architectuur en kende ze een gelijkaardige beeldproblematiek als die waarmee de Byzantijnse kunst geconfronteerd werd.
Uit de Merovingisch-Frankische cultuur groeide de Karolingische Renaissance, die een eengemaakt christelijk West-Europa poneerde tegenover Byzantium en daartoe de laatantieke kunst wilde doen herleven. Nieuwe invallen van Noormannen, Saracenen en Hongaren evenals interne politieke instabiliteit deden deze poging uiteindelijk teniet, maar het ideaal werd niet opgeborgen. Rond het jaar 1000 zullen de verworvenheden van de Noord-Spaanse, van de Karolingische en de Lombardische cultuur de romaanse kunst doen ontstaan, waarbij de Benedictijnen en de pelgrimstochten voor een grote uniformiteit en verspreiding zorgden.
Enkele thema’s
De ondergang van Rome: implosie van een duizendjarig rijk
Iconen, koepels en mozaïeken van Venetië tot Vladivostok.
Arthur: waarheid en verdichting
Benedictus: vader van Europa
Romaans: een witte mantel van kerken van Uppsala tot Bari
Het Siciliaanse mirakel
Noormannen: monsters of watjes?
Aken of het Nova Roma
Venetië: het wonder uit de modder
